Odysseus* II  

bronze peint, 2014 (239 x 82 x 135 cm)

de Markus Lüpertz (né en 1941)

Musée d'Art  Moderne de la Ville de Paris, jusqu'au 19 juillet 2015

*Odysseus  (Odysseas en grec moderne) est le nom grec d'Ulysse, d'où Odyssée, histoire d'Ulysse, Ulixes en latin.

*******************

 ITHAQUE

Quand tu prendras le chemin d'Ithaque,

souhaite que la route soit longue,

pleine d'aventures, pleine d'enseignements.

Les Lestrygons et les Cyclopes,

ne les crains pas, ni la colère de Poséidon,

jamais tu ne trouveras rien de tel sur ton chemin,

si ta pensée reste élevée, si une émotion rare

étreint ton esprit et ton corps.

Les Lestrygons et les Cyclopes,

tu ne les rencontreras pas, ni l'irascible Poséidon,

si tu ne les transportes pas dans ton âme,

si ton âme ne les fait pas surgir devant toi.

Souhaite que la route soit longue.

Que nombreux soient les matins d'été

où - avec quel plaisir et quelle joie ! ­

tu découvriras des ports que tu n'as jamais vus ;

arrête-toi dans les comptoirs phéniciens

pour te procurer de précieuses marchandises,

ambre, corail, ébène, nacre,

et capiteux parfums de toutes sortes,

le plus que tu pourras de capiteux parfums ;

visite aussi beaucoup de villes égyptiennes,

et n'aie de cesse de t'instruire auprès de ceux qui savent.

Garde toujours Ithaque présente à ton esprit.

Y parvenir est ta destination finale.

Mais ne te hâte surtout pas dans ton voyage.

Mieux vaut le prolonger pendant des années ;

et n'aborder dans l'île que dans ta vieillesse,

riche de ce que tu auras gagné en chemin,

sans attendre d'Ithaque aucun autre bienfait.

Ithaque t'a offert ce beau voyage.

Sans elle, tu n'aurais pas pris la route.

Elle n'a rien de plus à t'apporter.

Et même si elle est pauvre, Ithaque ne t'a pas trompé.

Sage comme tu l'es, avec une expérience pareille,

tu as sûrement déjà compris ce que les Ithaques signifient.

 Konstantinos Kavafis (Constantinople 1863 – Alexandrie 1933)

 Traduction : Dominique Grandmont Ed. Gallimard 

 Musique et chant : Yannis Glezos / Γιάννης Γλέζος

(Album En attendant les barbares / Περιμένοντας τους βάρβαρους 1979)

ΙΘΑΚΗ

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,
τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,
αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.

Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.
Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι
που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά
θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους·
να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,
και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,
σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,
και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,
όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·
σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας,
να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.

Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.
Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.

Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.

La grande actrice Elli Lambeti lit Ithaki (en grec)